امام صادق(ع) فرموده اند:
" نمازی که از ترس جهنم خوانده شود، نماز بردگان است. نمازی که به شوق بهشت خوانده شود، نماز تاجران است. اما نماز اولیاء الهی نمازی است که با عشق به خدا اقامه می شود."
"خود شکوفایی" (self–actualization) در مفهوم عمده و کلاسیک خود، نخستین بار توسط "کورت گلداشتاین"(روانپزشک آلمانی 1965ـ 1878) مورد بحث و بررسی قرار گرفت. او خود شکوفایی را به صورت توانایی ذاتی نیرومند موجود در هر فرد تعریف نمود که موجب شکوفا شدن استعدادهای مثبت او می گردد.(1)(شکوفا کردن فطرت نیک درونی)
گلداشتاین معتقد بود، برای آن که انسان به موفقیت های بزرگ دست یابد، باید با محیط اطراف و زندگی خود به بهترین نحو ممکن، کنار بیاید و چنان چه محیط و زندگی، هر روز ضربه سنگین تری بر پیکره انسان وارد کنند(مثلا موجب بیماری انسان شوند)، انسان باید در بهبود روش مقابله خود با این قبیل مشکلات سعی بنماید تا بدین ترتیب به مرزهای"خودشکوفایی" (درک و فعال نمودن همه استعدادهای خود) نزدیک شود.
در این مورد، روانشناس دیگری به نام " کارل راجرز" ( 1987 ـ 1902) نشان داده است انسان هایی که توانایی فرمان دادن به خود(self–direction) را پیدا کنند و در حقیقت بتوانند به طور کامل افکار و اعمال خود را کنترل نمایند، به خود شکوفایی، که والاترین درجه انسانیت است، نائل خواهند شد.
از دیگر معتقدان به نظریه خود شکوفایی که آن را با مفاهیم عالی عجین کرد و به اوج قدرت رسانید، "آبراهام مزلو" ( روانشناس آمریکایی 1970 ـ 1908 ) است.
ادامه مطلب ...انسان موجودی کمال جو است که برای رسیدن به این کمال همه امکانات در اختیار او قرار گرفته است . «وسخر لکم ما فی السموات وما فی الارض جمیعا منه » (1) ; «و آنچه در آسمانها و زمین است همه را از سوی خودش مسخر شما ساخت .»
بی شک در اختیار گرفتن همه امکانات بدان جهت است که انسان مراتب کمال را بصورت صعودی طی کند و بیش از پیش به موفقیتهایی چه در ابعاد مادی و چه معنوی دست یابد .
برای رسیدن به اهداف و خواسته های مورد نظر و چشیدن طعم شیرین موفقیت، شرایط و عواملی لازم است تا در سایه بکار بستن آنها، بهتر بتوان به آن اهداف دست یافت . در این نوشتار از عواملی سخن می گوییم که از منظر امام علی علیه السلام ما را در رسیدن به موفقیت کمک می کند .
هر انسانی در انجام کارها، نیازمند عنایت و توفیق از جانب خداوند عالمیان است و تا لطف الهی شامل حال او نشود، موفق به انجام کارها نخواهد شد و هر کوششی بدون توفیق الهی صورت گیرد، سودی نخواهد داشت . حضرت علی علیه السلام فرمودند: «لا ینفع اجتهاد بغیر توفیق; (2) کوششی که با توفیق همراه نباشد سودی ندارد .»
ادامه مطلب ...روانشناسی با نام وقابلیت جدید خود که نخود هر آشی شده است ، علم جدیدی است که سابقه آن به صورت کلّی به صدسال پیش بر می گردد امّا چون این علم همه چیز روابط انسانی را مورد کند وکاش قرار می دهد ما هم بودن ونبودن حجاب رابه طور اجمال از این منظر بررسی می کنیم :
روانشناسی مسأله پوشش را با مطالعه انسان پیوند می زند و با توجّه به اینکه انسان به طور ساختاری موجودی است که نیازهای خاصّی دارد بنابراین نظریات روانشناسان در مورد حجاب وپوشش بسیار متفاوت وگاه متناقض است . البته باید پذیرفت که این علم هنگامی به شناسایی انسان پرداخت که زمان و دوران خداکشی ودین کشی بود وشاید این گفته نیچه را نباید زیاد بی تأثیر دانست که در دین مسیح خدا مرده است وخدا را مسیحیان کشته اند .
ادامه مطلب ...انسان، بیتردید در حیات اجتماعی خویش از عوامل متعددی تأثیر پذیرفته و خود نیز در یک تعامل دایم با آنها بر روی محیط اطراف خود اثر گذارده است. در این میان، گاهی برخی از عوامل محیطى، در یک درگیری دایم با انسان چنان ذره ذره او را تحت تأثیر قرار میدهند که وی را از مسیر حرکت طبیعی خویش خارج ساخته، و دچار اختلالهای رفتاری میکنند، و او را نگران میسازند. حتی ممکن است این نگرانی از روح و روان او به جسمش سرایت کند و وی را دچار اضطراب دایم نماید، تا جایی که آرامش زندگی از او سلب شود.
افراد زیادی همه روزه به این بلای خانمانسوز گرفتار میشوند و آرام و قرار خویش را از دست میدهند و به مرگ تدریجی گرفتار میآیند. نگاهی به آمار و ارقام منتشر شده از سوی نهادهای پزشکى، روانشناسی و…
ادامه مطلب ...آیه شریفه «الا بذکر اللّه تطمئن القلوب» حکایت از آن دارد که با یاد خدا دلها آرامش میگیرد. دل پایگاه نفس آدمی است و آنگاه که دل آرام گیرد، نفس انسان نیز اطمینان مییابد. پس برای داشتن دلی آرام و قلبی مطمئن باید به ذکر باری تعالی پرداخت. ذکر اکبر خدا نیز نماز است و قرآن میفرماید: »و لذکر اللّه اکبر«
نتیجه آن که چون گویندگان ذکر الهی که دل هایی آرام و نفوسی مطمئن دارند، گرد هم آیند و خانوادهای را شکل بخشند، آن خانواده از آرامش برخوردار است و در خانه آرام، صفا و صمیمیت موج میزند و مالامال از نور خداست.
کوفیان را می توان بر اساس دین داری و ارادتشان به دنیا به سه دسته کلی تقسیم کرد؛ سه دسته ای که همیشه در بستر تاریخ بوده، هستند و خواهند بود.
عده ای که تمام فکر و ذکرشان دنیاست. درخواست زبانی و تمنای قلبیشان فقط و فقط دنیاست: «فَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا»
همان طور که از در خواست این عده پیداست کاری هم به حلال و حرامش ندارند زیرا هیچ سخنی از حسنه بودن یا حسن آخرت در کلامشان نیست.
ادامه مطلب ...روانشناسان معتقدند عزاداری واکنش طبیعی انسان درمقابل از دست دادن چیزی یا شخصی با ارزش است. تحقیقات نشان میدهد که دلایل عزاداری شامل از دست دادن محبت، وابستگی، حمایت و شخصیت اجتماعی شخص فوت شده هستند. بنابراین دانشمندان این حوزه عزاداری را به دو نوع شخصی و اجتماعی، که برای بزرگان دین برگزار میشود، تقسیم میکنند.
دکتر محمد کاویانی، روانشناس اجتماعی و استاد حوزه در بیان تفاوت این دو میگوید: «این دو، از دیدگاه روانشناسی کاملا متفاوت هستند. داغ دیدگی واقعی امری است غیراختیاری و افراد داغدار از مدار زندگی عادی خارج میشوند و باید بهتدریج به زندگی عادی برگردند. اما مراسم عزاداری، کاملاً اختیاری و برنامهریزی شدهاست و بخشی از برنامههای زندگی عادی افراد محسوب میشود. داغداری حالتی روانی و درونی است، ولی مراسم عزاداری معمولاً به صورت اجتماعی صورت میگیرد. برایعادی شدن زندگی فرد داغدار، عواملی به کمک میآیند، که از جملة آنها مراسمعزاداری است».
مراسم عزاداری به عنوان یکی از آداب و سنن اسلامی به شمار میرود که هر چند آیاتی مبنی بر واجب بودن آن وجود ندارد اما میتوان به صورتی غیرمستقیم و از آیاتی چون فریاد علیه ظالم، سوگواری برخی انبیا و غیره لزوم و انجام آن را استنباط کرد.
مقدمه
در این مختصر، ابتدا، توضیحی در باب عزاداری از دیدگاه متون دینی خواهیم داد.سپس «عزاداری و سوگ واقعی» و «مراسم عزاداری»، را از دیدگاه روان شناسی معرفیمیکنیم؛ بعد از آن از منظر یک روان شناس اجتماعی، آن مراسم را یک گروهاجتماعی، تلقی کرده و به آثار و پیامدهای آن مینگریم و در انتها به هیجانهای روانیناشی از عزاداری مثل غم و اندوه، افسردگی، شادی، عزت نفس و... پرداخته و از اینرهگذر به بعضی اشکالات علمی مطرح شده، در این موضع خواهیم پرداخت. در نهایتبه آسیبشناسی مراسم عزاداری اشارهای مختصر خواهیم کرد.
2ـ مراسم عزاداری از دیدگاه متون دینی
در قرآن، آیاتی که به طور صریح و مستقیم، بیان کنندة حکم عزاداری باشد، وجودندارد، اما آنچه اکنون تحت عنوان مراسم عزاداری انجام میشود، دست تأیید چند گروه ازآیات را بالای سر خود دارد: الف) آیاتی که به فریاد کردن علیه ظلم، امر میکند یا مجوزمیدهد؛
امروز به فرزندانمان میگوییم: «همهچیز ممکن است.»
همهچیز از وجود بیکرانی نشأت میگیرد. خدا در دل هر کودکی هست و او را به این منشأ وصل میکند.
این باور را باید در کودک تشویق کرد که در زندگی، همهچیز ممکن است.
همه میتوانند با خداوند در درون خود که بذر فرصتهاست، تماس حاصل کنند.
هر روز، فرصتی است تا این بذر را آبیاری کنیم و شاهد رشد آن باشیم.
ادامه مطلب ...درزبان عرب، مراحل رشد انسان از هنگامی که در رحم مادر است تا هنگام پیری، با واژه های زیر شناخته می شود:
1. پیش از تولد: جنین
2. پس از تولد: ولید
3. شیر خوارگی: رضیع
4. از شیر گرفته شده: فطیم
5. با دست و پا راه می رود: دراج
6. به پنج وجب رسیده: خماسی
7. دندان هایش افتاده: مثغور
آنچه تحت عنوان جلوههای رفتاری حضرت زهرا(س) ارائه میگردد، تلاشی است در راستای درک بهتر شخصیت عملی آن بانوی بزرگ. نخستین بخش «رفتار با فرزند» را در قسمت قبل تقدیم کردیم. در ادامه، با نکات دیگری از شیوههای تربیتی آن حضرت(س) آشنا میشویم.
عبادت در کودکی
یکی از محورهای اساسی که حضرت زهرا(س) بدان توجه و تأکید داشتند بُعد پرستش و گرایش فرزندان به انجام تکلیف عبادی و الهی بود. آن حضرت شوق بندگی و خضوع در برابر معبود را از همان دوران کودکی در جان فرزندان خود تقویت نموده و آنان را چنان تربیت کرد که بهترین کارها را عبادت خداوند دانسته و از آن بالاترین لذتها را میبردند.
ادامه مطلب ...هر که هستید و هر کجا زندگی میکنید، آرامش را به زندگی خویش دعوت کنید و آن را در ذهن خود جایگزین سازید. اگر کلام و رفتار شما قرین آرامش باشد بدون شک این ویژگی به دنیای اطراف شما نیز سرایت خواهد کرد. بخاطر داشته باشید، برای رسیدن به این وضعیت ، لازم است برخی قابلیتهای ویژه را در خود پرورش دهید و شرایط خاصی را در زندگی خویش ایحاد نمایید. رعایت نکات زیر مقدماتی است که به شما کمک میکند و در این مسیر گام بردارید.